پشم سنگ چیست؟
پشم سنگ که در زبان انگلیسی Rock Wool
نامیده می‌شود، جزو خانواده عایقهای حرارتی متشکل از الیاف معدنی است به
همین دلیل گاهی به آن Mineral Wool هم اطلاق می‌شود.ماده اولیه اصلی برای
تولید این عایق، سنگ بازالت، از گروه سنگهای آذرین است که بازمانده
فعالیتهای آتشفشانی است و در کشور ما به وفور وجود دارد. محصولات عایق
پشم سنگ نقش مهمی (چشمگیری) در صرفه جویی انرژی به وسیله کاهش مصرف انرژی
در خانه‌ها، ساختمانهای اداری و تجاری و کارخانه‌های تولیدی دارند. عایق
کاری اصولی کمک می‌کند که در خانه‌ها و محل کارمان انرژی فوق العاده کمتری
مصرف شود.صرفه جویی در مصرف انرژی به وسیله عایق کاری به محیط زیست نیز کمک
می‌کند. عایق پشم‌سنگ به وسیله کاهش انرژی مورد لزوم برای گرم یا سرد کردن
خانه‌ها و ساختمانهای تجاری از متصاعد شدن دی اکسید کربن بیشتر از
کارخانه‌های مواد برق برای گرمایش و سرمایش ساختمان‌ها جلوگیری می‌کند.
خواص کلی:
مهمترین ویژگی عایق پشم سنگ مقاومت
استثنایی آن در برابر آتش است. پشم سنگ آتش‌گیر نیست و مشتعل نمی‌شود در
نتیجه به عنوان نوعی حفاظ در برابر آتش شناخته شده است. به همین دلیل در
اکثر کشورها تخفیف‌های ویژه‌ای در مورد بیمه ساختمان‌هایی که با پشم سنگ
عایق شده باشند قائل می‌شوند. پشم سنگ محیط مناسبی برای رشد آفت، قارچ،
باکتری و حشرات موذی نیست و به عنوان یک ماده غیرآلی در برابر این انگل‌ها
مصونیت دارد. بین انواع عایق‌هایی که تا به حال در دنیا ساخته شده‌اند، پشم
سنگ بی‌ضرر ترین آنهاست و با محیط‌زیست کاملا سازگار است. برخلاف عایقهای
دیگر در این گروه، پشم سنگ آسیبی به پوست نمی‌رساند و باعث سوزش آن
نمی‌شود. هم‌چنین با تمام مصالحی که در ساختمان و صنایع به کار می‌روند
سازگار است و تماس آن با این مصالح مشکلی به وجود نمی‌آورد.
عملکرد در برابر آتش:
یکی از مهمترین ویژگیهای عایق پشم سنگ،
ایستایی استثنایی آن در برابر آتش است. پشم سنگ آتش گیر نیست، مشتعل
نمی‌شود و در نتیجه به عنوان نوعی حفاظ در برابر آتش شناخته شده است.
سازه‌های فلزی در ساختمان‌ها هنگام بروز حریق در نتیجه جذب حرارت زیاد و
داغ شدن، مقاومت مکانیکی خود را از دست داده و بر اثر نرم شدن تغییر شکل
می‌دهند و این مسئله باعث فرو ریختن کل سازه می‌شود. برای جلوگیری از این
مسئله سازه‌های فلزی خصوصا ستون‌ها و تیرهای ساختمان را با روشهای مناسب
به وسیله پشم سنگ عایق کاری می‌کنند و بدین ترتیب در صورت تداوم حریق حتی
تا ده ساعت هیچ مشکلی برای سازه‌های ساختمان به وجود نمی‌آید. به همین دلیل
در برخی از کشورها شرکت‌های بیمه برای ساختمان‌هایی که به این شکل عایق
کاری شده باشند تخفیف‌های بسیار بالایی را قائل می‌شوند. هم‌چنین تمام
ساختمانهای موجود روی سکوهای نفتی که برای اسکان پرسنل در نظر گرفته شده
با عایق پشم سنگ ضد حریق می‌شوند تا در صورت بروز حریق و تا رسیدن نیروهای
کمکی، پرسنل درون این ساختمان‌ها ایمن باشند.
قابلیت رسانایی حرارتی:
قابلیت رسانایی حرارتی یکی از مهمترین
ویژگیهای عایقهای حرارتی است. از نظر ترمودینامیک، انرژی حرارتی همواره
تمایل دارد از طریق یک، دو یا هر سه پدیده همرفت، هدایت و تابش از منبع گرم
به سمت منبع سرد جریان یابد. این جریان انرژی حرارتی تا وقتی ادامه
می‌یابد که هر دو منبع به یک دمای واحد، که آن را دمای تعادل می‌نامند
برسند. عمل عایق حرارتی پشم سنگ بدین گونه است که از انتقال انرژی حرارتی
از هر سه طریق فوق جلوگیری می‌کند و در نهایت جریان انرژی قطع می‌شود و یا
به حداقل می‌رسد. این خصوصیت مبنای صرفه‌جویی در مصرف انرژی به وسیله عایق
کاری است. در ساختمان های مسکونی از عایق به منظور کاهش مصرف انرژی استفاده
می‌شود. به عنوان مثال عملکرد (مقاومت حرارتی) لایه ای از عایق پشم سنگ به
ضخامت یک متر است و همان کار دیوارهای قطور ساختمانهای قدیمی را انجام
می‌دهد که سبب می‌شد این ساختمان‌ها در زمستان گرم و در تابستان خنک باشند.
به طور کلی کار عایق حرارتی این است که محیط گرم را گرم و محیط سرد را سرد
نگه دارد. هر چه قابلیت رسانایی حرارتی کمتر باشد، کیفیفت عایق بهتر است.
قابلیت رسانایی حرارتی پشم سنگ کمتر از چهل هزارم وات بر متر درجه کلوین
می‌باشد.
ویژگیهای آگوستیکی :
عایق پشم سنگ از دو طریق به کاهش صدا کمک
می‌کند، با کاهش انتقال صدا در میان اجزاء متشکله سازه و یا جذب صدا در
سطح. افت انتقال صدا عبارت است از کاهش انرژی صوتی هنگام عبور از دیوار،
کف، بام و غیره که در مجموع از خصوصیات محیط مادی است. صدا ممکن است در اثر
ارتعاش هوا و یا در اثر ضربه مکانیکی ایجاد شود که هر کدام در جای خود
باید مورد بررسی قرار گیرد.جذب صدا عبارت است از کاهش انرژی صوتی هنگامی که
صدا از سطح منعکس می‌گردد. ضریب جذب صدا با عددی بین صفر و یک بیان
می‌شود. اگر سطحی هیچ صدایی را جذب نکند، ضریب جذب صفر است. اگر 100% صدا
جذب شود ضریب برابر با یک می‌شود. عایق پشم سنگ بازدهی بالایی در جذب و
کاهش صدا دارد به همین دلیل در فرودگاه‌ها، استودیوهای صدابرداری، زیر
ریل‌ها و در ایستگاه‌های متروی داخل شهری به منظور جلوگیری از انتقال
ارتعاشات و صدا از عایق پشم سنگ استفاده می‌کنند. آزمایش‌ها نشان می‌دهد که
با طراحی و نصب عایق‌ها می‌توان به کاهش صدا تا تراز مورد نظر رسید. مقدار
تضعیف انرژی صوتی در هنگام عبور از مواد بستگی به ضخامت آنها دارد. این
مقدار در مورد پشم سنگ به ویژه در فرکانس های کم با افزایش ضخامت بالا
می‌رود. گذاشتن فاصله هوایی مناسب در پشت عایق صدا، ضریب تضعیف آن را به
نحو محسوسی افزایش می‌دهد.
محدوده دمای کارکر:
